Polipragmazja, czyli wielolekowość u osób starszych. Jak zrozumieć i zapobiegać

Polipragmazji u osób starszych - zrozumienie i zapobieganie.

Polipragmazja jest zjawiskiem, które dotyka co trzecią osobę powyżej 65. roku życia. O co dokładnie chodzi? Polipragmazja, inaczej nazywana wielolekowością, to przyjmowanie jednocześnie co najmniej pięciu leków, które potencjalnie mogą wywoływać niepożądane efekty. Dlaczego jest to problem, szczególnie dla osób starszych?

Przyczyny polipragmazji

Istnieje wiele czynników prowadzących do polipragmazji, ale nie da się wskazać jednej konkretnej przyczyny. Najczęściej można je znaleźć w:

Terapie prowadzone przez wielu specjalistów
Często pacjenci, zwłaszcza ci z wieloma schorzeniami przewlekłymi, korzystają z usług kilku różnych lekarzy jednocześnie. Niestety, nie zawsze ci specjaliści są świadomi, jakie leki przyjmuje ich pacjent na zalecenie innych lekarzy. To może prowadzić do nieświadomego stosowania wielu leków naraz, co niesie ze sobą ryzyko interakcji.

Współistnienie wielu chorób
Osoby starsze często cierpią na wiele schorzeń jednocześnie, takie jak nadciśnienie tętnicze i cukrzyca. Każda z tych chorób wymaga odpowiedniego leczenia, co zwiększa liczbę przyjmowanych leków.

Leczenie objawów, nie przyczyn
Wielu pacjentów jest leczonych jedynie na podstawie objawów, bez uprzedniego znalezienia przyczyny problemu. To może prowadzić do sytuacji, gdzie stosuje się leki, by złagodzić skutki uboczne innych leków.

Samodzielne stosowanie leków i suplementów
Często pacjenci, nie zasięgając porady lekarza, sięgają po leki i suplementy dostępne bez recepty, czasem bez rzeczywistej potrzeby.

Skutki polipragmazji

Warto dodać, że brak pełnego wglądu w terapię pacjenta może skutkować przepisaniem kolejnych leków w celu złagodzenia działań niepożądanych. Te efekty są często błędnie diagnozowane jako objaw choroby, co może prowadzić do tzw. kaskady przepisywania leków.

Jak bezpiecznie przyjmować leki?

Aby uniknąć polipragmazji i jej potencjalnych konsekwencji, warto stosować kilka prostych reguł:

• Sporządź listę leków - Warto spisać wszystkie przyjmowane przez pacjenta leki, włącznie z tymi dostępnymi bez recepty. Taką listę można zapisać w telefonie lub na kartce i mieć ją zawsze przy sobie. Podczas wizyty u lekarza, pokaż mu spis stosowanych leków. To pomoże lekarzowi uzyskać pełniejszy obraz terapii.
• Nie stosuj leków bez recepty bez potrzeby - Każdy nowy lek lub suplement diety powinien być skonsultowany z lekarzem lub farmaceutą. Samodzielne sięganie po leki może prowadzić do niepotrzebnej polipragmazji.
• Nie przyjmuj leków na słowo innych - Nie należy stosować żadnych środków farmakologicznych na podstawie poleceń od znajomych czy rodziny. To, że dany lek komuś pomógł, nie oznacza, że będzie równie skuteczny dla Ciebie. Warto pamiętać, że osoby postronne nie mają pełnej wiedzy na temat stosowanych przez Ciebie leków.

Polipragmazja jest poważnym problemem, zwłaszcza dla osób starszych. Unikanie jej i jej konsekwencji wymaga świadomości i odpowiednich kroków zarówno ze strony pacjentów, jak i lekarzy. Kontrola terapii, niezdawanie się na przypadkowe leki, oraz pełna komunikacja z lekarzem to klucz do uniknięcia polipragmazji. Dla dobra zdrowia warto zadbać o jakość terapii, eliminując ryzyko niepotrzebnego przyjmowania wielu leków naraz.